Poradnik czytelnika

2017

lektury.gov.pl to nowy projekt skierowany do wszystkich uczniów w Polsce. Jest to biblioteka, w której uczniowie znajdą lektury do szkół podstawowych i liceów. Każdy uczeń znajdzie tu nieodpłatnie ebooki oraz audiobooki lektur. 

Wszystko,co trzeba zrobić,to odwiedzić w Internecie stronę lektury.gov.pl i wybrać z listy książkę, na której nam aktualnie zależy. Na platformie znajdzie się ponad 700 utworów - nowel, opowiadań, dramatów, wierszy, poematów czy powieści. Są wśród nich teksty obowiązkowe, jak również lektury uzupełniające - od dzieł Homera, Fredry, Mickiewicza, Norwida, Prusa czy Reymonta po Byrona, Conrada, Kiplinga, Schulza i Korczaka. Biblioteka zawiera 32% wszystkich pozycji z kanonu lektur szkolnych, zarówno tych obowiązkowych jak i uzupełniających. Dzięki portalowi daje się je wszystkie zmieścić na tablecie. 
Na platformie książki udostępnione są poprzez zawarty w serwisie czytnik ebooków lub odtwarzacz audiobooków. Ponadto użytkownicy platformy mogą ściągnąć wygodną aplikację mobilną partnera lektury.gov.pl. Serwis otwiera uczniom dostęp do ponad 220 darmowych nagrań, których słuchać można w trakcie uprawiania sportu, wykonywania obowiązków domowych czy jazdy autobusem. Dedykowane są one w szczególności uczniom niemogącym korzystać  z tradycyjnych książek, w tym niewidomym, dyslektykom, a także cierpiącym na epilepsję fotogenną.
Obecna wersja portalu ma charakter pilotażowy. Pilotaż projektu zakończy się wraz z obecnym rokiem szkolnym 2017/2018, a z biegiem czasu zasoby na portalu lektury.gov.pl będą powiększane i uzupełniane o nowe utwory. 








Warsztat informacyjny biblioteki tworzą:
- księgozbiór podręczny,
- katalogi  kartkowe (alfabetyczny i rzeczowy),
- katalog komputerowy,
- kartoteki bibliograficzne (rzeczowa i osobowa),
- kartoteki tekstowe (osobowa i rzeczowa).
Księgozbiór podręczny
Zawiera wydawnictwa o charakterze informacyjnym (encyklopedie, słowniki, leksykony, poradniki itp.), podstawowe publikacje z różnych dziedzin wiedzy, atlasy, przewodniki krajoznawcze, albumy. W/w książki ułożone są na półkach według UKD. Księgozbiór podręczny znajduje się w czytelni naszej biblioteki. Książki z księgozbioru podręcznego podaje dyżurujący nauczyciel - bibliotekarz.


Katalogi biblioteczne
Główną rolą katalogów bibliotecznych jest informowanie użytkowników o dokumentach znajdujących się w bibliotece. Katalog to uporządkowany spis wszystkich dokumentów znajdujących się w bibliotece. Nabycie umiejętności posługiwania się nimi w szkolnej bibliotece pozwoli na właściwe poszukiwanie materiałów również w bibliotekach pozaszkolnych. W naszej bibliotece prowadzone są dwa katalogi ogólne: alfabetyczny i rzeczowy (zawiera opisy dokumentów zgromadzonych w bibliotece do 2005r. – opisy dokumentów zakupionych później znajdziesz tylko w katalogu komputerowym).
Katalog alfabetyczny
informuje o tym, czy poszukiwana przez czytelnika książka znajduje się w bibliotece. Korzystamy z niego, jeśli znamy autora i/lub tytuł poszukiwanej pozycji.
W katalogu alfabetycznym karty katalogowe układa się w kolejności abecadłowej haseł. Elementem decydującym o kolejności są poszczególne wyrazy haseł, w obrębie wyrazu – litery. Przy takich samych nazwiskach o zaszeregowaniu decyduje imię.  W przypadku dzieł zbiorowych (powyżej 3 autorów) i anonimowych – wyrazy rozpoczynające tytuł książki.
Karta katalogowa – przykład 


Katalog rzeczowy
Pozwala czytelnikowi  zorientować się, jakie książki na poszukiwany temat znajdują się w bibliotece (inaczej mówiąc udziela informacji o książkach z punktu widzenia ich treści).
 W naszej bibliotece prowadzony jest katalog  rzeczowy literatury pięknej w układzie działowym oraz katalog systematyczny literatury popularnonaukowej. W obu w/w systemach występują znaki umowne – symbole – oznaczające poszczególne działy piśmiennictwa.
W odniesieniu do literatury pięknej są to następujące symbole literowe:
Bw – bajeczki, wierszyki,
B – baśnie, legendy, podania,
Prz – opowiadania i powieści przyrodnicze,
P - opowiadania i powieści podróżnicze i przygodowe,
F - opowiadania i powieści fantastyczne,
H - opowiadania i powieści historyczne,
Ob - opowiadania i powieści obyczajowe
Pd – poezja, dramat.
Katalog systematyczny literatury popularnonaukowej opracowany jest na podstawie systemu Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej - UKD. Poszczególne działy rozdzielone są kartami rozdzielczymi z nazwami działów. W obrębie poszczególnych działów karty uszeregowane są w kolejności abecadłowej haseł.

Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna - UKD.
Twórcą systemu klasyfikacji dziesiętnej był Amerykanin Melvil Dewey (zm. 1931). Jego system przyjął się szybko i obecnie powszechnie stosowany jest w bibliotekach i bibliografiach na całym świecie. System UKD dzieli piśmiennictwo na 10 działów głównych oznaczonych symbolami cyfr 0-9. Każdy z działów składa się z 10 poddziałów (oznaczonych symbolami dwucyfrowymi), a każdy z poddziałów zawiera również 10 poddziałów (symbole trzycyfrowe) itd.
Wiedza o działach UKD jest potrzebna, gdy korzystamy z katalogu rzeczowego. Opisy z nazwami działów znajdują się na skrzynkach katalogowych, a dodatkowe podziały uwzględnione zostały na kartach rozdzielczych w skrzynkach. 
DZIAŁY GŁÓWNE UKD :
0
DZIAŁ OGÓLNY
1
FILOZOFIA, PSYCHOLOGIA
2
RELIGIA, TEOLOGIA. RELIGIOZNAWSTWO
3
NAUKI SPOŁECZNE. PRAWO. ADMINISTRACJA
4
DZIAŁ WOLNY, REZERWOWY
5
MATEMATYKA. NAUKI PRZYRODNICZE
6
NAUKI STOSOWANE: MEDYCYNA. NAUKI TECHNICZNE. ROLNICTWO
7
SZTUKI PIĘKNE. ROZRYWKI. SPORT
8
JĘZYKOZNAWSTWO. NAUKA O LITERATURZE. LITERATURA PIĘKNA
9
ARCHEOLOGIA. PREHISTORIA. GEOGRAFIA. BIOGRAFIE. HISTORIA

PRZYKŁADY PODDZIAŁÓW UKD:
9
ARCHEOLOGIA. PREHISTORIA. GEOGRAFIA. BIOGRAFIE. HISTORIA.
908
KRAJOZNAWSTWO
91
GEOGRAFIA. OPISY KRAJÓW. PODRÓŻE.
912
NIETEKSTOWE PRZEDSTAWIENIA ZIEMI.  PROFILE. KARTOGRAMY. MAPY. ATLASY. MAPY PLASTYCZNE.
913(438)
GEOGRAFIA POLSKI
929
BIOGRAFIE (WRAZ Z GENELAOGIĄ I HERALDYKĄ)
93/94
HISTORIA
94
HISTORIA POWSZECHNA. HISTORIA POSZCZEGÓLNYCH KRAJÓW
94(100)
HISTORIA ŚWIATA
94(4)
HISTORIA EUROPY
94(438)
HISTORIA POLSKI

MOL- Katalog komputerowy
Tworzenie katalogu komputerowego rozpoczęto w 2005r. Zawiera on kompletną informację o zbiorach biblioteki Gimnazjum nr 3 w Lublinie. W bazie umieszczono:
• opisy bibliograficzne wszystkich dokumentów, które zakupiono do biblioteki,
• opisy bibliograficzne czasopism prenumerowanych przez bibliotekę.
Przeszukiwanie zbiorów jest bardzo wygodne: nie tylko alfabetyczne, lecz i tytułami książek czy hasłami przedmiotowymi. Katalog zostanie udostępniony on-line w bieżącym roku szkolnym.
Opis bibliograficzny
Jest to uporządkowany zespół danych o książce (artykule, recenzji), służący do jej identyfikacji. Dane do opisu przejmujemy ze strony tytułowej (metryczki, odwrotu strony tytułowej, okładki). Przy sporządzaniu opisów bibliograficznych należy zwrócić uwagę na znaki umowne (kropki, przecinki, średniki itp.)
Opis książki
Opis powinien zawierać następujące elementy (czcionką pogrubioną zaznaczono elementy, które są obowiązkowe).
Nazwisko i imię autora, tytuł, wydanie, miejsce wydania, nazwa wydawcy, rok wydania, nr ISBN
Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej. Pod red. Barbary i Grzegorza Leszczyńskiego. Warszawa: Zakł. Narod. Im. Ossolińskich, 2002. ISBN 83-04-04606-7
Słowacki Juliusz, Balladyna, Wyd. 3, Warszawa, „Nasza Księgarnia”, 1982, ISBN 83-06-00041-2
 Opis fragmentu książki
Łuczak Maciej, Rejs, czyli szczególnie nie chodzę na filmy polskie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002. ISBN 83-7337-189-3. I to jest nowa koncepcja sztuki, s. 22-35

 
Opis artykułu w książce (pracy zbiorowej)
Bajka Zbigniew, Rynek mediów w Polsce. W: Dziennikarstwo i świat mediów. Pod red. Zbigniewa Bauera, Edwarda Chudzińskiego. Wyd. 2. 2000. ISBN 83-7052-804-X, s. 83-102      

Opis artykułu w czasopiśmie

Nazwisko i imię autora, tytuł czasopisma, rok, nr czasopisma, nr strony


Wędzik Zofia, Kawa czy herbata? „Nowa Szkoła” 2004, nr 1, s. 25-27
 
 

Nazwisko i imię autora. Tytuł (w formie występującej w źródle). Typ nośnika (podany w nawiasie kwadratowym, np. [online], [CD-ROM], [taśma magnetyczna], [dyskietka]). Wydanie (wersja). Miejsce wydania. Wydawca. Data wydania. Data aktualizacji. Data dostępu podana w nawiasie kwadratowym (dla dokumentów online). Warunki dostępu (dla dokumentów online). Numer znormalizowany: ISBN.
Dokumenty elektroniczne

Nazwisko i imię autora. Tytuł (w formie występującej w źródle). Typ nośnika (podany w nawiasie kwadratowym, np. [online], [CD-ROM], [taśma magnetyczna], [dyskietka]). Wydanie (wersja). Miejsce wydania. Wydawca. Data wydania. Data aktualizacji. Data dostępu podana w nawiasie kwadratowym (dla dokumentów online). Warunki dostępu (dla dokumentów online). Numer znormalizowany: ISBN.

Opis elektronicznej książki
KOPALIŃSKI, Władysław. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM]. Wersja 1.0.3.16. Łódź, PRO-media CD, 1998. ISBN 83-7231-731-3.

Opis fragmentu elektronicznej książki
KOPALIŃSKI, Władysław. Wielki multimedialny słownik Władysława Kopalińskiego [CD-ROM]. Wersja 1.00.000. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. 2000. Słownik eponimów czyli wyrazów odimiennych. ISBN 83-01-13194-2.


Opis artykułu z elektronicznego czasopisma
SAWISKI Lew, Czy pokemony mogą chodzić do szkoły? W: „Biblioteka w Szkole” [online] 2001 nr 5 [dostęp 28 października 2004]. Dostępny w World Wide  Web:http://www.vulcan.edu.pl/biblioteka/archiwum/2001/05/czy_pokemony.html>


Bibliografia załącznikowa
 Bibliografia załącznikowa (literatura przedmiotu) to wykaz dokumentów (książki, czasopisma, artykuły, publikacje z Internetu itp.), które autor wykorzystał przy pisaniu utworu lub które poleca czytelnikowi jako związane z tematem pracy. Bibliografia załącznikowa zamieszczana jest najczęściej na końcu książki lub artykułu (rozdziału). Potocznie określana jako literatura przedmiotu lub krócej – literatura. Bibliografia załącznikowa uporządkowana jest najczęściej alfabetycznie wg nazwisk autorów.
Bibliografia podmiotowa - wszystkie dokumenty, poddawane analizie. Mogą to być dzieła literackie, dzieła sztuki, fragmenty muzyczne, fotografie, plakat, film i inne.
Ogólne zasady sporządzania bibliografii załącznikowej:
1.     Bibliografię załącznikową należy umieszczać na końcu pracy.
2.     Opisy powinny być uporządkowane w kolejności alfabetycznej lub w kolejności cytowania w tekście i kolejno ponumerowane.
3.     W opisie autora należy pominąć informacje o jego stopniach naukowych, funkcjach: prof., dr, doc., mgr, ks. Nie piszemy, że ktoś jest czy był: księdzem, profesorem, biskupem, doktorem, zakonnikiem itd.
4.     Jeżeli autorów jest dwóch lub trzech – należy podać ich nazwiska i imiona oddzielając je od siebie przecinkami.
5.     Jeżeli autor nie jest znany, lub jeśli autorów jest więcej niż trzech – opis zaczyna się od tytułu.
6.     Zbyt długi tytuł można skracać. Wyrazy pominięte należy zaznaczyć wielokropkiem : „(...)„
7.     Jedynym elementem opisu bibliograficznego, który umieszczamy w cudzysłowie jest tytuł czasopisma!
8.     Jeśli to jest wydanie pierwsze, lub nie ma w książce informacji, które to jest wydanie – ten element opisu pomijamy!
9.     Informację o zmianach dokonanych w wydaniu należy skrócić: Wyd. 5. popr. uzup. zmien. skr. rozsz. przejrz.
10.                       Nie jest obowiązkowe podawanie miejsca wydania i nazwy wydawcy.
11.                       Trzeba podać rok (datę) wydania i numer ISBN!! - ang. International Standard Book  Number – Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki - 10-cyfrowy (w najnowszych książkach 13-cyfrowy) symbol zawierający zakodowane informacje o książce: o kraju: 83 – Polska, o wydawcy: 02 – WSiP i o książce.
12.                       Znaki przestankowe ; : . , - / ( ) należy stosować konsekwentnie!!! Każdy element opisu należy wyraźnie oddzielić od następnych przyjętym znakiem interpunkcyjnym.