Biblioteki pedagogiczne wspierają, wspomagają...

17 września odbyła się III Konferencja bibliotekarzy bibliotek pedagogicznych i szkolnych województwa lubelskiego pod hasłem "Biblioteki pedagogiczne wspomagają ,wspierają. Konferencja zgromadziła liczne grono nauczycieli bibliotekarzy szkolnych i pedagogicznych bibliotek. Swoją obecnością zaszczycili nas prelegenci - praktycy oraz przedstawiciele władz oświatowych i pracownicy UMCS. Prof. dr hab. Maria Juda z UMCS podkreśliła rolę bibliotek w historii, które od zawsze wspierały różne instytucje, a pan Krzysztof Babisz zaznaczył, iż praca nauczyciela bibliotekarza jest trudna do zbadania, a wysiłek włożony w pracę, aby każdego zachęcić do powrotu do książki i czytania to duże wyzwanie we współczesnej dobie komputerów. Kurator życzył też bibliotekarzom, aby nasz zawód miał w Polsce taki prestiż jak w USA lub Niemczech. 

Jako pierwsza prelegentka głos zabrała dr Renata Malesa z UMCS i skupiła się na przedstawieniu historii i funkcji bibliotek pedagogicznych w Polsce. Podkreśliła, że definicja biblioteki pedagogicznej zmieniała się i zmienia. Kiedyś była to biblioteka, która służyła dokształcaniu pracowników pedagogicznych. Od 2013 roku jej zadania poszerzyły się: ma udostępnić różne zbiory, inspirować do prowadzenia edukacji czytelniczej i medialnej,  pełni rolę informacji edukacyjnej - informacji o edukacji i dla edukacji, ma przekazywać informacje dla osób uczestniczących w procesie kształcenia. Kiedyś była to najbardziej rozgałęziona sieć bibliotek specjalnych,  powstały przy kuratoriach,  a od 50  lat ich liczba (ponad 300) utrzymuje się.  Zmiana systemu oświaty w latach 90-tych sprawiła, że biblioteki zyskały nowych czytelników - studentów nowych uczelni niepublicznych, a wprowadzenie awansu zawodowego nauczycieli sprawiło, że obszar zadań stojący przed bibliotekami poszerzył się, m.in. o formy oferty edukacyjnej dla szkół. Obecnie działania Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej na rzecz wspomagania szkół wynikają z rozporządzenia z kwietnia 2013 i dotyczą prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych,  opiekuńczych poprzez warsztaty metodyczne dla bibliotekarzy,  opracowywanie pakietów edukacyjnych, kwerend czytelniczych i zestawień bibliograficznych, zbieraniu materiałów repertuarowych. Nauczyciele z biblioteki pedagogicznej prowadzą tez indywidualne konsultacje indywidualne i prowadzą lekcje,  np. z edukacji informacyjnej i komputerowej, edukacji kulturowej, czytelniczej, psychopedagogiki. Są tez wsparciem dla maturzystów i uczą jak redagować opis bibliograficzny. Oprócz tego organizują konferencje, konkursy i wystawy, prowadzą mediotekę języka niemieckiego, informują o polityce oświatowej państwa, priorytetach MEN.   Kolejne wystąpienie dotyczyło biblioterapii. Nauczycielka bibliotekarka z Zamojskiej Biblioteki Pedagogicznej podzieliła się doświadczeniem pracy jako biblioterapeuta. Biblioteka w Zamościu wraz z filiami organizuje zajęcia biblioterapeutyczne dla dzieci i dorosłych,  a także związane z tym zagadnieniem szkolenia, instruktaż,  wystawy i realizuje program "Kto czyta ten żyje podwójnie" . Inny program ma na celu aktywizację osób starszych i niepełnosprawnych, a prowadzą je przygotowani do tego pracownicy z ukończonym trzystopniowym kursem bjblioterapeutycznym .  Biblioterapię prowadzą też w szkołach. To biblioterapia rozwojowa i wychowawcza. Zajęcia poprzedzone są diagnozą,  rozmową z nauczycielem. Mają na celu eliminowanie zachowań niepożądanych,  wpływają na rozwój uczuć.  Stosowane techniki biblioterapeutyczne to: czytanie tekstu przez prowadzącego,  indywidualnie po cichu lub głośno,  dyskusja nad tekstem,  prace plastyczne,  zabawy integracyjne i aktywizujące. Jako element integracyjny prelegentka przeprowadziła z uczestnikami konferencji zabawę "Przyjechała ciotka z Ameryki". (...i co, i co,  i przywiozła czapkę z daszkiem, młynek do kawy, hulajnogę fotel bujany). Następnie przedstawiła tematy i rodzaje zajęć na etapie przedszkola,  gimnazjum, szkoły specjalnej i pracy z dorosłymi.

Jadwiga Witkowska-Kunach -,nauczyciel bibliotekarz i metodyk przedstawiła pracę szkolenj biblioteki w aspekcie współpracy z różnymi instytucjami. Podkreśliła, że są one sprzymierzeńcami  szkoły i wzbogacają ofertę edukacyjną szkół. Na różnych przykładach, m.in. prezentując projekt o Oskarze Kolberguz zaprezentowała współpracę szkoły z Muzeum Wsi Lubelskiej i miejskimi domami kultury, publiczną biblioteką miejską.

Kolejne wystąpienie pani Małgorzaty Wojnarowskiej z Krakowa dotyczyło tworzenia sieci współpracy i samokształcenia jako szansy na rozwój nauczycieli.  Czym jest  sieć? Głównie służy uczeniu się od siebie nawzajem,  dzieleniu się wiedzą,  poszukiwaniu partnerów,  którzy zajmują się tym, co my. Doskonalenie to nie tylko szkolenia.  Aby stworzyć sieć wystarczy grupa ludzi,  która chce się spotkać,  by nauczyć się czegoś od siebie.  To najczęściej sieć interdyscyplinarna wokół pewnego zagadnienia,  dla nauczycieli określonego przedmiotu. Spotkanie organizacyjne dotyczy integracji i planowania według określonych przez grupę potrzeb i zasobów. Spotkania robocze, w tym spotkania wirtualne, służą wymianie doświadczeń,  służą wypracowaniu nowych rozwiązań . czasem to spotkania z ekspertami. Koordynator sieci stwarza warunki do wymiany opinii, jest moderatorem, ale nie ekspertem w każdym temacie, to głównie organizator,  ale nie opiekun, misjonarz,  podwładny,  doradca,  indywidualny ekspert czy asystent, terapeuta.  Koordynator z uczestnikami ustala tematy spotkań, nie narzuca ich, nie przychodzi z gotowymi pomysłami.  Aspekty sieci: dobrowolne uczestnictwo,  aktywność uczestników,  współodpowiedzialność za efekty,  demokratyczny charakter,  elastyczność. Kluczowe jest pierwsze spotkanie, bo "nigdy nie będzie drugiej okazji by zrobić pierwsze wrażenie". Warto w sieci opracować kontrakt współpracy i odwoływać się do niego.

Przykład dobrej praktyki przedstawiła pani Krystyna Orlik z Białej Podlaskiej. Zaprezentowała  portal bibliotek szkolnych i pedagogicznych regionu bialskiego, na którym 21 szkół , bibliotek szkolnych promuje swoje działania. To przydatna również ściągawka dla nauczyciela bibliotekarza na temat jego obowiązków,  zadań,  informacji o szkoleniach.  

Kolejny temat : Technologia informacyjno - komunikacyjna w praktyce szkolnej zaprezentowała Dyrektor Padagogicznej Biblioteki w Chełmie, pani Magdalena Praxmajer - Sienkiewicz. Zwróciła szczególną uwagę kompetencje medialne, które kształtuje nie tylko ten, co korzysta z mediówz ale i tworzy je w sposób twórczy. Ważna w tych kompetencjach jest praca zespołowa. Podkreśliła też, że w TIK nie chodzi o modę,  a o cele jej użycia. Prelegentka skupiła się też na barierach przy wykorzystywaniu TIK, np. braku wiedzy,  intuicji pedagogicznej,  braku lub niedostępności zasobów. podała też inspirujące do pracy strony, narzędzia, blogi i osobistości ze świata nauki. 
Jeden z ostatnich wykładów dotyczył zaprezentowania nowoczesnych narzędzi internetowych wykorzystywanych w edukacji. Autorka skupiła się na przećwiczeniu programów, aplikacji do tworzenia grafiki,  pokazów slajdów i infografik.
Ostatnie wystąpienie poświęcone było ofercie edukacyjnej Wojewódzkiej Biblioteki Pedagogicznej im.KEN w Lublinie.